Mình xin post lại bài này hồi mình còn học college. Bọn mình mới qua có tuổi rồi ưng học ngành gì ra trường nhanh kiếm việc dể. Tuy nhiên nhiều khi chọn không đúng sở trường sở đoản sở thích đam mê sau này đổi cũng mệt mỏi nên trước khi chọn nhớ tìm hiểu kỹ tí nghe.
Chọn nghề, ngành học ở Mỹ
Ở các trường College, University đều có môn học Counseling về Career/Life Planning & Personal Exporation với mục tiêu là khám phá bản thân, chọn nghề và lập kế hoạch học tập dài hạn. Học sinh trung học có thể tới các đại học gần nhà mình để học môn này vào mùa hè. Ba mẹ lưu ý cho cháu học càng sớm càng tốt.
Môn học sẽ giúp các cháu:
– Xác định giá trị, sở thích và kỹ năng của bản thân.
– Tìm hiểu và chọn ngành nghề phù hợp.
– Đánh giá được các xu hướng mới trên thế giới về công việc, ngành nghề, lĩnh vực.
– Thiết lập được một kế hoạch học tập dài hạn.
Đầu tiên, thầy cô giáo sẽ hướng dẫn học sinh tự đánh giá toàn diện bản thân qua các phương pháp, phần mềm, hệ thống đánh giá như Values Card Sort, Strong Interest Inventory, Personality Inventory, Skills Inventory…
Học sinh không cần học giỏi hay dở môn này, chỉ cần nghiêm túc, chân thật khi làm các bài test đánh giá để các phần mềm sẽ thống kê lại câu trả lời, chạy ra kết quả là mình có những tính cách gì, hướng nội hay hướng ngoại, nghiêng về kỹ thuật, tính toán số má, hay nghiêng về ngôn ngữ, xã hội hay có thế mạnh về mỹ thuật, thiết kế, làm đẹp, hay ưng làm việc với con người, chăm sóc, giúp đỡ người khác, yêu trẻ con không, hay yêu thú vật.
Đúng là tâm phục khẩu phục với ngành tâm lý ở xã hội văn minh, con người phức tạp tới như dường nào mà họ thống kê hết, phân loại hết.
Sau khi được phân loại ta thuộc nhóm một trong 16 nhóm tính cách nào rồi (ví dụ O Bảy được xếp vô nhóm ESTJ – Extraversion, Sensing, Thinking, Judging), và biết được những lĩnh vực nào ta có thể phù hợp (có 6 themes cả thảy: Conventional, Enterprising, Social, Artistic, Investigative và Realistic, tương ứng với 6 vai trò: Organizers, Persuaders, Helpers, Creators, Thinkers, and Doers), rồi sẽ chạy ra được những ngành ta sẽ làm tốt (top five interest areas). Sau đó sẽ đề nghị top ten strong occupations, có cả những nghề không hợp.
Tìm hiểu về ngành học của mình
Bước tiếp theo của lớp học là từ kết quả trên, học sinh phải chọn một ngành học cho mình và tìm hiểu kỹ về nó. Sẽ vào những websites như:
www.labormarketinfo.edd.ca.gov
www.bls.gov/ooh
www.bridges.com
www.vocbiosonline.com
www.onetonline.org
www.cacareercafe.com
www.cacareerzone.org
Đọc hết mô tả công việc của nghề mình sẽ theo đuổi, biết được cả công việc hàng ngày, đòi hỏi kỹ năng gì, bằng cấp nào, định hướng nâng cao sao, lương bổng, thăng tiến như thế nào, xu hướng phát triển nghề này ở Mỹ và trên thế giới, thậm chí năm nay tuyển dụng bao nhiêu vị trí, có hết, có tất tần tật. Chịu đọc hay không thôi.
Rồi học sinh phải đi tìm một người đang làm công việc đó thực tế và phỏng vấn họ để biết những thuận lợi và khó khăn của nghề.
Sau đó, tổng hợp tất thảy các nội dung tự tìm hiểu trên để làm một buổi thuyết trình trước lớp. Phải giải thích được tại sao tao chọn ngành này, vì sao nó phù hợp với tao, ngành này sao sao sao, tương lai của tao răng răng răng. Bảy bị bọn bạn học cùng lớp 16, 17 tuổi hỏi xoáy đựng vì độ phức tạp của quá trình học tập của mình, haha. Bí quá la làng lên: bây coi chừng giống như tau đó nghe, lo chọn kỹ kỹ vô.
Cuối cùng là tự lập cho mình một education plan: cụ thể các môn nào phải học, sắp xếp vô các mùa sao cho hợp lý, năm nào ra trường, học thêm chứng chỉ gì bổ sung, học lên thì lấy bằng gì, học ở đâu, mất bao lâu.
À, chưa hết, “cúng cùi” nè, lo đi dự một buổi hướng dẫn viết đơn xin việc và sơ yếu lý lịch (nghe cụm từ này rùng mình ta ơi, bên này kêu là Resume). Rồi ngồi viết thử đưa họ chấm điểm. Hết chuyện về lớp học này.
Bảy viết dài dòng văn tự để nhấn mạnh một điều: đừng thay con chọn nghề theo xu hướng xã hội, theo ý thích của ba mẹ, vì danh lợi, sĩ diện của gia đình…
Cùng con tự khám phá bản thân và chọn đúng với bản chất, tính cách, sở thích. Con nó không thích giao tiếp, không có khả năng ăn nói, tính hướng nội thì xin đừng học ngành business, marketing, nhà báo…
Không cần kỹ sư, bác sĩ, làm thợ cũng được, nhưng yêu nghề, sẽ thành chuyên viên, chuyên gia, nghệ nhân. Job khác với Career. Nếu không thích, không yêu, đi làm sẽ trở nên nặng nề và khổ tâm, sẽ thành đi cày kiếm tiền, sẽ trở thành robot vô cảm trong sở làm và zombie khi về nhà.
Nếu ba mẹ không rành, hãy cùng con đi gặp các counselor có kinh nghiệm, có tâm, trường cấp nào cũng có, họ được đào tạo chuyên nghiệp, để nhờ tư vấn. Tránh trường hợp vô đại học rồi đổi ngành giữa chừng mất nhiều thời gian và tiền bạc.
Chia sẻ của chị Thao T Nguyen
